zaterdag 30 maart 2013

De Molenaars uit Gelderland gaan op excursie

Het was al aangekondigd, de Molenaars uit Gelderland gaan op excursie. Ook deze molenaar komt uit Gelderland, Apeldoorn, maar draait in Overijssel, Welsum.
De molenaars hadden een goede dag uitgezocht, er was geen wind. Dus geen man overboord, de molens in Gelderland hadden na een lange periode van harde wind, vandaag rust.
We begonnen op tijd in Winterswijk. De Venemansmolen. Een mooi molencomplex met ontmoetingsruimte, een museum waar een dieselmotor draait en daarboven een zolder met allerlei aangedreven machines. Ook een silo met graan is hierboven te vinden. Beneden een maalstoel en ook deze natuurlijk aangedreven door de diesel. Vroeger stond hier een stoommachine. De molen heeft een reisje gemaakt. Hij komt als houtzaagmolen uit Zandam-Oost en is omgebouwd tot korenmolen.
Daarna een korte reis naar de andere zijde van Winterswijk, Korenmolen de Bataaf. Ook deze heeft een prachtig molencomplex met houten schuren en een gemeenschappelijke ruimtes onder de molen. Oorspronkelijk een beltmolen, maar de belt (bult van aarde) is vervangen door muren en dus krijg je ruimte voor b.v. exposities of verhuurmogelijkheden. De romp van de molen is bijzonder te noemen, stalen gegalvaniseerde platen. Dit zie je niet vaak. Helaas er was nog steeds geen wind, dus kon de molen ook niet draaien.
Van Winterswijk naar de grens is een klein stukje. Daar staat net over de grens de Bockwindmühle. Een molen in aanbouw. De standaardmolen is uit Oost-Duitsland gehaald en wordt door de Weseker Muhlenverein eigen handig opgebouwd. De molen heeft een houten as met een gietijzeren opsteekkop. Het mooie van deze molen is dat het oude geraamte aan de binnenzijde wordt bewaard en aan de buitenzijde en volledige nieuwe houten beplanking wordt aangebracht. Een mooi initiatief van deze vereniging. Nu nog een molenaar voor deze molen vinden.
Daarna werd het tijd voor een pannenkoek met spek. Het was al een lange ochtend geweest. De eetlust was opgewekt. Een korte rust van een uur en we gaan naar de volgende plaats, Aalten.
Op bezoek bij Meester Molenbouwer Vaags. Hier zijn in de werkplaats verschillende processen te volgen, met als uitschieter de Meester fabricage van de roeden. Specialistisch werk met vele regels en voorwaarden. Tegenwoordig worden daar ook de roeden weer geklonken. Helaas nog niet voor Nederland, maar onze zuiderburen mogen ze al wel gebruiken.
Vanuit Aalten naar de Mallumse Molen in Eibergen. Yep, een watermolen. Even wat anders, want als je geen wind hebt, is er nog altijd water in Nederland. Hier zien we een pelinrichting, maar dan ook werkend. Voor mij de eerste keer dat ik het geluid hoor van het gerst dat langs het blik strijkt. Ruisen, het lijkt wel of er water stroomt. Een mooie opstelling met onder in de molen een expositieruimte en daar waar natuurlijk het gepelde product tot gort uit de zeef komt. Dit proces wordt 3 tot 4 keer herhaald. Daarna is de gerst gepeld en mag je spreken over (parel) gort.
En dan naar de laatste molen, de Zwiepse Molen in Zwiep - bij Lochem. In deze molen een opstelling om energie op te wekken. Een generator draait mee op het spoorwiel. Het is de eerste keer dat een generator in een oude windmolen is geplaatst. De opbrengst is nog zeer beperkt, maar een mooi initiatief om de molen een hedendaagse ontwikkeling mee te geven. De opgewekte windenergie stroomt zachtjes terug naar het stroomnet. Alle processen zijn niet zonder slag of stoot verlopen, zoals dat vaak gaat bij een vooruitstrevend modern idee.
Al met al was het weer een prachtige dag waar de molenaars konden bijpraten, kennis opdoen en de gezamenlijke liefhebberij konden delen.

zaterdag 16 maart 2013

De Molen in volle Glorie

De weersverwachting was voor een molenaar prettig te noemen. Er is wind voorspeld en niet zo'n klein beetje. Zoals gebruikelijk in de ochtend de weersites bezocht en nagelezen wat we vandaag van het weer mogen verwachten. Een redelijke constante stroming uit het zuiden brengt ons stabiel weer met mogelijk een licht zonnetje. De windkracht zal over de gehele dag ongeveer hetzelfde blijven, windkracht 5, zeggen ze.

In de afgelopen week ben ik op zoek geweest naar een ouderwetse gehaktmolen. Gietijzer, met boven op een kelkje, een slinger er aan en het binnenwerk is een wormwiel waardoor het vlees door kleine mesjes fijn wordt gesneden en door gaatjes naar buiten wordt geperst.
Wat moet je met zo'n ding op de molen?
Ja, het is een heel verhaal maar vorige week zaterdag was ik op de Algemene Ledenvergadering van de Hollandsche Molen in Amsterdam - ik mocht daar mijn getuigschrift ophalen - eindelijk mijn diploma! In het middagprogramma werd de première van de film "Het Hart Van De Molen" getoond. In deze film is heel mooi zichtbaar gemaakt hoe bijzonder de vrijwillige molenaar zijn werk doet op de hedendaagse molen. Wat zijn werkzaamheden zijn en waar hij zich mee bezig houdt. Dus o.a. met het smeren van de verschillende bewegende delen van een molen.
Dat smeren doen we met reuzel, dat heb ik al vaker verteld. In het afgelopen jaar heb ik dat toen gesmolten met een frituurpan. Maar in deze film werd gebruik gemaakt van een gehaktmolen, waar het varkensbuikspek in kleine stukjes in ging en het door gehaktmolen er als bruikbaar vet uitgeperst werd.
De waarde van dit molentje zal inmiddels flink zijn opgelopen, de molenaars zijn natuurlijk massaal op zoek gegaan naar dit handige gereedschap. Maar in de afgelopen week was ik er op tijd bij. Op Marktplaats gezocht en gevonden in Brummen. Daar was duidelijk de film nog niet gezien en de koers van het molentje was nog niet gestegen. Voor een bijzonder mooie prijs heb ik hem opgehaald en het vet lag ook al te wachten.

En er is nog iets bijzonders te melden; er is paardenvet op de molen gebracht. Na lang zoeken en vragen bij veel verschillende slachters heb ik een contact weten te leggen in het westen van het land met een paardenslachter. Deze man heeft er voor gezorgd dat ik mijn paardenvet kreeg. Dit vet wordt in de winter bij voorkeur gebruikt omdat het zachter blijft dan varkensreuzel en dus makkelijker te gebruiken en doordat het zacht blijft beter smeert. Geen idee hoe paardenvet er uit ziet, dus maar snel de verpakking er vanaf en daar is het. 3 Brede stroken van 10 centimeter breed en 35 cm lang, allen één kilo zwaar.

Zoals ik het met varkensreuzel doe, in kleine stukje geknipt en dat is de gehaktmolen in gegaan. Niet met je vingers aanduwen, maar ik heb hier een houten stampertje voor gemaakt. Daar kwam het paardenvet uit de gehaktmolen, boterzacht.

Ondertussen draaide de molen flink door. In de ochtend hadden we de molen opgezeild met 4 volle zeilen.  Maar halverwege hebben we toch de twee volle zeilen op de buiten roe gezwicht naar twee halve. Nog steeds 80 enden per minuut. Windkracht 5 hebben we deze dag niet gezien, misschien een vlaagje. Lekker pittig kunnen doordraaien en de dag weer goed kunnen afsluiten. Het was een mooie draaidag voor de molen in Welsum.

vrijdag 15 maart 2013

90 jaar jong, de Hollandsche Molen

90 jaar De Hollandsche Molen!
Bron: de Hollandsche Molen, Geplaatst op 29-01-2013

De Hollandsche Molen viert dit jaar het 90-jarig bestaan. Verspreid over het jaar staat de vereniging  op verschillende manieren feestelijk stil bij deze mijlpaal.
Op 9 maart wordt tijdens de jaarlijkse ledenvergadering te Amsterdam het officiële startsein van het jubileumjaar gegeven. Andere hoogtepunten zijn de extra feestelijke Nationale Molendag op 11 en 12 mei en een speciale molenpostzegelserie die PostNL in juni uitgeeft. 
Opgericht in 1923 om vooral de enorme sloopwoede van die tijd een halt toe te roepen, ontwikkelde De Hollandsche Molen zich tot een krachtige organisatie die zich niet alleen met succes inspande voor het molenbehoud, maar zich ook sterk maakte om de molen een eigentijdse volwaardige rol te geven in de samenleving. Anno 2013 mag De Hollandsche Molen zich dan ook dé molenvereniging van Nederland noemen.



Bezoek de molenaar tijdens Nationale Molendag 2013!
Bron: de Hollandsche Molen, Geplaatst op 29-01-2013

"Helaas zal onze molen niet te bezoeken zijn"
De molen Houdt Braef Stant is particulier bezit waar in gewoond wordt. Dat houdt in de bezoekers op dit moment over de trappen door de privé vertrekken van de bewoners naar de molenzolders moet. 
Dat is om begrijpelijke redenen door de bewoners niet toegestaan.

Bij goed weer zal er bij de molen een stand zijn waar je wel de molenaar kan ontmoeten. Hij zal op enthousiaste wijze zijn verhaal graag aan u vertellen.
In de stand worden foto's en tekeningen van de molen getoond. Zo kan men toch een indruk van deze molen krijgen.


Altijd al willen weten wat het werk van molenaars inhoudt? U kunt het hen zelf vragen tijdens de Nationale Molendag op zaterdag 11 en zondag 12 mei 2013. Gedurende dit molenweekend zetten ruim 900 molens hun deuren open, speciaal voor u. Met molenmarkten, fietsroutes, kinderspelletjes en tal van andere activiteiten wordt uw bezoek een bijzondere beleving.
De 41ste Nationale Molendag staat in het teken van de vrijwilliger en de molenaar in het bijzonder. Dankzij hen kunnen de molens blijven draaien en zijn deze open voor het publiek. De molenaars vertellen u graag meer over hun werk, de molen en wat dit oeroude werktuig voor de buurt betekent. 
Dit jaar is extra feestelijke editie omdat vereniging De Hollandsche Molen haar 90ste verjaardag viert. Sinds 1923 zet deze landelijke organisatie zich in voor het beheer en behoud van wind- en watermolens in Nederland. Op de molens kunt u tijdens de Nationale Molendag meer informatie vinden over het werk van dé molenvereniging van Nederland. 

De Nationale Molendag wordt georganiseerd door vereniging De Hollandsche Molen in samenwerking met Het Gilde van Vrijwillige Molenaars en maakt deel uit van de BankGiroLoterij Molendagen. Wilt u weten welke molens in uw omgeving open zijn en wat er zoal te beleven is? Ga dan naar www.molens.nl/molendagen.